Nghị định 316/2025/NĐ-CP là văn bản khung pháp lý quan trọng, cụ thể hóa Luật Năng lượng nguyên tử 2025, thiết lập cơ chế quản lý chặt chẽ, toàn diện và hiện đại đối với nhà máy điện hạt nhân và lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu, với trọng tâm là an toàn – an ninh – minh bạch – trách nhiệm xã hội.
Một trong những điểm nhấn quan trọng nhất của Nghị định 331/2025/NĐ-CP là chính sách đãi ngộ vượt trội dành cho đội ngũ nhân lực trong ngành. Nhận thức rõ nhân lực là yếu tố then chốt, Chính phủ đã quyết định áp dụng mức phụ cấp ưu đãi nghề nghiệp tối đa lên tới 70% mức lương theo ngạch, bậc .
Chính sách này áp dụng cho công chức, viên chức và người lao động hưởng lương từ ngân sách nhà nước làm việc tại cơ quan an toàn bức xạ và hạt nhân quốc gia; các cơ quan quản lý nhà nước chuyên trách; các đơn vị nghiên cứu, đào tạo, ứng phó sự cố và quan trắc phóng xạ môi trường . Bên cạnh đó, người làm công vụ tiếp xúc với phóng xạ còn được hưởng thêm chế độ phụ cấp độc hại, nguy hiểm theo quy định .
Đặc biệt, Nghị định mở ra cơ chế "trải thảm đỏ" để thu hút nhân tài. Sinh viên tốt nghiệp loại giỏi trở lên các chuyên ngành như điện hạt nhân, vật lý hạt nhân, hóa phóng xạ... sẽ được ưu tiên tuyển dụng . Nhà nước cũng có cơ chế đặc biệt để tuyển chọn Tổng công trình sư, Kiến trúc sư trưởng và các chuyên gia đầu ngành nhằm phục vụ các dự án năng lượng nguyên tử trọng điểm .
Để đảm bảo sự đồng thuận xã hội và phát triển bền vững, Nghị định 331 quy định rõ trách nhiệm phát triển hạ tầng tại các địa phương nơi đặt cơ sở hạt nhân (như nhà máy điện hạt nhân, lò phản ứng nghiên cứu...).
Theo đó, hệ thống giao thông, điện, nước, viễn thông và các công trình an sinh xã hội tại khu vực này sẽ được ưu tiên đầu tư nâng cấp để kết nối đồng bộ . Người dân bị ảnh hưởng trực tiếp bởi dự án sẽ được hỗ trợ chuyển đổi việc làm, nâng cao thu nhập và ổn định đời sống .
Nguồn vốn thực hiện sẽ được đa dạng hóa, bao gồm ngân sách trung ương, ngân sách địa phương và sự đóng góp của chủ đầu tư cơ sở hạt nhân . Điều này không chỉ đảm bảo an toàn, an ninh mà còn góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội tại địa phương phát triển.
Hướng tới mục tiêu tự chủ về công nghệ, Chính phủ khuyến khích các doanh nghiệp trong nước tham gia thiết kế, chế tạo và nội địa hóa thiết bị bức xạ, hạt nhân . Các sản phẩm, thiết bị hạt nhân sản xuất trong nước sẽ được hưởng ưu đãi đặc biệt trong quá trình đấu thầu các dự án đầu tư công .
Về cơ chế tài chính, Nghị định thúc đẩy mạnh mẽ việc xã hội hóa. Doanh nghiệp đầu tư vào nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ hạt nhân sẽ được hưởng các chính sách ưu đãi về thuế và tín dụng. Đáng chú ý, chi phí cho hoạt động nghiên cứu và phát triển (R&D) của doanh nghiệp trong lĩnh vực này được tính 200% chi phí thực tế khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp .
Nghị định cũng giao Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì xây dựng "Chiến lược phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình", trong đó xác định rõ lộ trình phát triển điện hạt nhân và các ứng dụng trong y tế, nông nghiệp, công nghiệp .
Cơ sở hạ tầng khoa học công nghệ sẽ được củng cố với việc đầu tư các Phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia, trung tâm thử nghiệm công nghệ bức xạ và mạng lưới quan trắc cảnh báo phóng xạ môi trường quốc gia .
Nghị định số 331/2025/NĐ-CP sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 01/01/2026 , đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong việc hoàn thiện hành lang pháp lý, chuẩn bị mọi nguồn lực cần thiết để Việt Nam làm chủ năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình và phát triển bền vững.
Tác giả: Lê Nguyên Tánh
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn
Hôm nay
Tổng lượt truy cập
